Współczynnik insulinemia/glikemia – iloraz stężenia insuliny (mj./l) i glukozy we krwi (mg/dl). Wartość współczynnika większa niż 0,3 wskazuję na insulinooporność. Ten wskaźnik ten można stosować przy badaniu wykonywanym w warunkach podstawowych – na czczo, jak również w czasie doustnego testu tolerancji glukozy. Zaburzenie wydzielania insuliny endogennej jest ograniczeniem w tym przypadku. Wskaźnik HOMA-IR (Homeostasis Model Assessment) – to matematyczny model, który umożliwia przeprowadzenie oceny insulinemii w warunkach podstawowych i jest obliczany z zastosowaniem wzoru: R = insulinemia na czczo (mU/ml) × glikemia na czczo (mmol/l)/ 22,5. Wartość R > 0,91 ± 0,38 oznacza insulinooporność. Wskaźnik QUICKI (Quantitative Insulin Sensitivity Check Index) – wyliczenie wskaźnika przeprowadza się na podstawie wzoru: 1/(log insulinemii na czczo (μU/ml) + log glikemii na czczo (mmol/l). Wskaźnik Matsudy – w tym przypadku stosuje się odpowiedni wzór: 100 000/insulinemia na czczo (mU/ml) × glikemia na czczo (mg/dl) × średnia wartość glikemii w teście doustnego obciążenia glukozą (OGTT, Oral Glucose Tolerance Test) × średnia wartość insulinemii w OGTT. O insulinooporności świadczyć może wartość wskaźnik niższa niż 7,3. Dożylny test tolerancji glukozy – Test opiera się o wyznaczenie współczynnika tkankowej asymilacji glukozy K. Ten współczynnik wyraża odsetek glukozy, która w czasie 1 minuty zniknie z przestrzeni pozakomórkowej. Przed rozpoczęciem testu dokonuje się pomiaru stężenia glukozy we krwi, następnie podaje się pacjentowi w postaci wlewu glukozę w dawce 0,33 g/kg i w ciągu godziny od podania glukozy dokonuje się pomiaru stężenia glukozy we krwi w odstępach dziesięciominutowych. Wartość K u osób z prawidłową tolerancją glukozy wynosi 1,5–2,5. Wartość < 1,5 przy jednoczesnym podwyższonym lub prawidłowym stężeniu insuliny w osoczu przemawia za insulinoopornością. Podwójny test dożylnego obciążenia glukozą – dostarcza informacji o działaniu insuliny egzogennej. W trakcie testu zostaje w pierwszym etapie podana dożylnie glukoza w dawce 0,33 g/kg i w drugim etapie kolejny raz podaje się glukozę w tej samej dawce wraz z insuliną (0,1 j./kg.). Podobnie jak w poprzednim teście, wyznacza się współczynnik asymilacji tkankowej K i oblicza się różnicę między wartościami K. Metoda Bergmana – W tej metodzie wykorzystywany jest model matematyczny, do którego wprowadza się 26 wyników oznaczeń insulinemii i glikemii pacjenta. Zostaje wyznaczony współczynnik wrażliwości tkanek na insulinę. Badanie trwa 3 godziny, pacjent otrzymuje dożylnie glukozę w dawce 0,3g/ kg i po upływie 20 minut podaje się dożylnie środek pobudzający organizm do wydzielania insuliny. Źródło: Wiesław Grzesiuk, Dorota Szydlarska, Katarzyna Jóźwik. Insulinooporność w endokrynopatiach. Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii 2008, tom 5, nr 1, s. 38–44. ISSN 1734–3321 |